Etappe 20 | Lacapelle-Marival – Rocamadour / Karst, fossielen & evolutie

Deze tijdrit brengt de rijders over een hoogvlakte van kalksteen waar geologisch recent (sinds 3.5 miljoen jaar geleden) door erosie de steile dalen zijn gevormd die ons het leuke eind van deze rit bezorgen. Bijna al het kalksteen in het geopark ‘Causses du Quercy’ is gevormd in het Jura, 200 tot 145 miljoen jaar geleden, gelinkt aan de opening en groei van de Atlantische oceaan.

Hoogvlakte van carbonaat kalksteen

Vooruit racend tot 70 miljoen jaar geleden, toen dit dikke pakket kalksteen boven water kwam en gevormd kon worden door erosie en de vorming van karst. Op dit moment zag het klimaat er hier heel anders uit, en leek op een tropisch regenwoud met grote rivieren en sterke erosie zoals in Zuid-Amerika vandaag de dag.

De vorming van karst en rivieren

Karstvorming gebeurt regelmatig in kalksteen omdat (regen)water het kalk kan oplossen en daardoor scheurtjes in het gesteente kan creëren, dit noemen we chemische verwering. Deze scheurtjes kunnen doorgroeien tot grotten en zelfs tot grote verbonden galerieën (zoals de Padirac holte, figuur 1) waarin ondergrondse rivieren kunnen stromen en stalagmieten kunnen groeien. Één van deze ondergrondse rivieren is de Ouysse rivier, deze ontspringt in Lacapalle-Marival (start van de rit), verdwijnt onder de grond vlakbij Thémines voordat de rivier weer aan het oppervlak komt zo’n 20 km verder in het noordwesten vlakbij Rocamadour (finish van de rit). Gelukkig kan het peloton vandaag een meer directe route volgen!

Fossilelen en evolutie

Karstvormen (zoals grotten) zijn plekken waar dieren goed in kunnen schuilen of hun winterslaap doen. Door overstromingen werden deze grotten af en toe weer gevuld met sediment, waardoor dierlijke resten werden begraven en gepreserveerd als fossiel in de grotten. Dit geopark is bekend van de uitstekend bewaarde fossielen, mede door het lange en continue vormen van karst (70 miljoen jaar lang – met tussenpozen). In dit gebied is meer dan 30 miljoen jaar aan evolutie in vleermuizen, ratten, beren en vele andere zoogdieren gedocumenteerd (figuur 2) door paleontologen. Hiervan kunnen wetenschappers veel leren, zoals ook van de Eoceen-Oligoceen massa-extinctie (34 miljoen jaar geleden), waar door klimaatverandering de aarde veel kouder werd en op Antarctica ijs begon te groeien.

Karst is vernoemd naar het Sloveense Kras (een groot karst plateau daar), hierdoor zullen Sloveense rijders zich vandaag waarschijnlijk wel thuis voelen en er met de overwinning vandoor gaan hier!

I study geodynamics, more specifically the interaction between the mantle and plate tectonic processes on the surface and on a very large scale. As we can not go into the mantle, my computer models are based on data from rocks all around the world that tell the story of plate tectonics. Check the Geo-TdF-team-2022.

Erik van der Wiel